Kyriad Stargard ***

Zabytkowy Stargard (do 2016 roku Stargard Szczeciński) nie jest szeroko znany w Polsce. Dzieje się tak zapewne ze względu na położenie w odległym północno-zachodnim zakątku kraju, w obrębie Niziny Szczecińskiej i Pojezierza Szczecińskiego. Tymczasem historia miasta sięga XII wieku, a w obrębie Starego Miasta zachowało się ponad 20 zabytkowych obiektów.

Stargard może być dumny ze sporych fragmentów dawnych murów miejskich, które ostały się do naszych czasów. Fortyfikacje zaczęły powstawać już w XIII w., część z nich została rozebrana w XIX w., ale do dziś przetrwały cztery bramy i trzy baszty. To więcej niż w Krakowie! Duże wrażenie robią Brama Młyńska, Brama Pyrzycka i Brama Wałowa oraz najokazalsze baszty w Polsce – Baszta Tkaczy (31 m) i Baszta Morze Czerwone (34 m). Stargardzkie zabytki zostały włączone do Europejskiego Szlaku Gotyku Ceglanego, obejmującego miasta w siedmiu nadbałtyckich krajach. Ponadto z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Stargardu powstał szlak turystyczny „Stargard – Klejnot Pomorza”, który obejmuje 25 miejscowych zabytków.

Serce średniowiecznego miasta wyznacza Rynek Staromiejski wytyczony w czasie lokacji Stargardu. Przy rynku zachowały się: unikatowa i piękna późnogotycka Kolegiata NMP, niezwykle okazały ratusz, barokowe kamienice i odwach, w którym mieści się Muzeum Archeologiczno-Historyczne. Tutejsza bazylika Mariacka z wieńcem kaplic i ceramicznymi zdobieniami elewacji jest najcenniejszym zabytkiem Pomorza Zachodniego i Środkowego. Przez wielu jest uważana za najładniejszy późnogotycki ceglany kościół w Polsce.

W Stargardzie można też obcować z przyrodą. Warto wybrać się na spacer po tutejszych plantach złożonych z rozległych parków otaczających Stare Miasto. Utworzone w miejscu dawnych fortyfikacji dziś są świetnym terenem rekreacyjnym z urokliwymi alejkami i starymi pomnikowymi drzewami. Można zatrzymać się nad brzegiem rzeki Iny przy przystani lub przesiąść się na kajak i popłynąć z jej nurtem. W sąsiedztwie Stargardu znajduje się Miedwie – piąte pod względem wielkości jezioro w Polsce. Bezpieczna ścieżka rowerowa prowadzi z miasta do tego centrum sportów wodnych z molem i plażami.

Co ciekawe, Stargard jest położony dokładnie na 15 południku długości geograficznej wschodniej, czyli równo 1 godzinę różnicy od południka zerowego w londyńskim Greenwich.