Astroturystyka w Polsce – parki ciemnego nieba i nie tylko

Oglądanie gwiazd to jedna z przyjemności, którą można mieć całkowicie za darmo. Wystarczy odrobina wolnego czasu, odpowiedni punkt widokowy, koc, lornetka i już możesz cieszyć się rozkosznym widokiem, który na długo zapada w pamięć. Jakie miejsca najlepiej nadają się do obserwacji gwiazd? W artykule znajdziesz praktyczną listę sprawdzonych lokalizacji, w których najdokładniej widać nocne niebo. 

Czym są parki ciemnego nieba? 

Obserwacja gwiazd w mieście jest niezwykle trudna i niejednokrotnie przekonał się o tym ten, kto choć raz chciał popatrzeć na Perseidy latem. Na szczęście istnieją specjalne obszary, w których chroni się niebo przed zanieczyszczeniem światłem. Takie obszary nazywa się parkami ciemnego nieba. 

Do ciekawostek należy fakt, że w mieście, gdzie występuje duża ilość świateł, można dostrzec na nocnym niebie ok. 200 gwiazd, podczas gdy w parkach ciemnego nieba ta liczba wzrasta do ok. 2000! Różnica jest spektakularna. 

Jakie są cele funkcjonowania takich parków? Oto kilka najważniejszych: 

• Ograniczenie sztucznego oświetlenia – tak, by zachować dobrą widoczność gwiazd i innych ciał niebieskich.
• Szerzenie wiedzy o astronomii – powstawanie kolejnych parków ciemnego nieba przekłada się na wzrost liczby osób zainteresowanych obserwacjami astronomicznymi.
• Turystyka – parki ciemnego nieba zwiększają walory turystyczne regionu, w którym występują i zachęcają turystów do odwiedzania go. 
• Ochrona środowiska – dzięki obszarom chroniącym naturalną ciemność organizmy funkcjonujące w rytmie dnia i nocy mogą cieszyć się niezakłóconym cyklem, o co niezwykle trudno w mieście. 

Parki ciemnego nieba na świecie

Miłośnicy astronomii są zgodni – najlepsze miejsce do astronomicznych obserwacji to park ciemnego nieba Dark Sky Park. Na świecie takich miejsc jest wiele, a wśród najpopularniejszych można wymienić: 

• Cherry Springs State Park w Pennsylvanii w USA, 
• Mont-Mégantic Observatory w Qebec w Kanadzie,
• Wyspa Sark w Wielkiej Brytanii,
• Mount Cook National Park w Nowwej Zelandii,
• Warrumbungle National Park w Australii,
• Øvre Pasvik National Park w Norwegii.

TOP 3 Parki ciemnego nieba w Polsce

Również w Polsce istnieją wyjątkowe miejsca do obserwacji astronomicznych. Jeśli oglądanie gwiazd w mieście nie daje Ci satysfakcji, to koniecznie wybierz się w jedno z opisanych przez nas miejsc, by móc cieszyć się rozgwieżdżonym i przede wszystkim doskonale widocznym niebem! 

Izerski Park Ciemnego Nieba – transgraniczny rezerwat ciemności

Jest to transgraniczny pas leżący w Górach Izerskich, zarówno po polskiej, jak i po czeskiej stronie granicy. Park zajmuje obszar 8,5 hektara i utworzono go w 2009 roku. W tworzenie i utrzymanie Izerskiego Parku był zaangażowany szereg polskich i czeskich instytucji

W Izerskim Parku Ciemnego Nieba można znaleźć takie atrakcje jak: ścieżkę dydaktyczną, która stanowi model Układu Słonecznego oraz zegar słoneczny zamocowany na budynku Stacji Turystycznej Orle, jak również gnomon, który wskazuje położenie słońca.

Wyjątkowe położenie rezerwatu ciemności sprawia, że jest to idealne miejsce do obserwacji nieba przez cały rok. Najlepsze warunki do podziwiania Długiej Drogi Mlecznej panują latem. Z kolei w jesienne i zimowe noce można zaobserwować takie zjawiska jak roje meteorów czy Wielką Mgławicę w Orionie. Ponadto to także doskonała okolica na weekendowy wypad.

Bieszczadzki Park Ciemnego Nieba – miejsce spotkania nieba z górami

Bieszczady i astroturystyka? To połączenie rozgrzeje serce każdego miłośnika gwiazd! Bo gdzie, jeśli nie w Bieszczadach szukać komfortowych warunków do patrzenia w niebo? 

Bieszczadzki Park Ciemnego Nieba jest drugim największym obszarem chroniącym nocne niebo w Europie! Jego powierzchnia liczy prawie 114 ha terenu. 

Park został utworzony w 2013 roku i obejmuje on Bieszczadzki Park Narodowy, Park Krajobrazowy Doliny Sanu, a także Ciśniańsko-Wetliński Park Krajobrazowy. Od strony południowej sąsiaduje ze słowackim Parkiem Ciemnego Nieba Połoniny. 

Z tego względu jest to idealne miejsce do obserwacji Drogi Mlecznej i spadających gwiazd. Bieszczadzki rezerwat ciemności zapewnia doskonałe warunki do obserwacji nieba przez cały rok, jednak najwięcej spektakularnych zjawisk można podziwiać w okresie od wiosny do jesieni. Zimą park jest równie urokliwy, ale obserwacje mogą być utrudnione z powodu zmiennych warunków pogodowych i pokrywy śnieżnej.

Bory Tucholskie – niesformalizowana przystań dla astroturystów

Zastanawiasz się, gdzie obserwować Perseidy? Mamy na to sprawdzony pomysł! Wybierz się w Bory Tucholskie, by cieszyć się bliskością nieba. Ten wspaniały kompleks leśny ma niski stopień zanieczyszczenia nieba światłem, dzięki czemu panują tu doskonałe warunki do prowadzenia obserwacji gwiazd. 

Co prawda, Park Ciemnego Nieba „Bory Tucholskie” nie istnieje oficjalnie, ale ze względu na uwarunkowanie tego terenu od lat ściągają tu miłośnicy astroturystyki z całego kraju. Latem 2025 zainstalowano w Borach Tucholskich i na Kaszubach specjalne czujniki, które mają mierzyć zanieczyszczenie nieba światłem. Może więc z czasem powstanie tu kolejny park ciemnego nieba w Polsce? 

Tak czy inaczej, niesamowicie niskie zanieczyszczenie światłem sprawia, że jest to idealne miejsce do obserwacji Drogi Mlecznej, roju Perseidów i wielu innych zjawisk astronomicznych. Najlepsze warunki panują latem, kiedy noce są ciepłe i sprzyjają długim sesjom pod gołym niebem. Jednak Bory Tucholskie to atrakcja całoroczna, bo o każdej porze roku można podziwiać inne konstelacje i obiekty, a zimą dodatkowo napawać się pięknem rozgwieżdżonego, mroźnego nieba.

Zastanawiasz się, gdzie obserwować gwiazdy, by w pełni cieszyć się ich urokiem? Parki ciemnego nieba zapraszają! Skorzystaj z naszej listy miejsc do oglądania gwiazd i już teraz zaplanuj swoją astroturystyczną podróż! Pamiętaj, by przed wyruszeniem w drogę zarezerwować dla siebie komfortowy nocleg. Najlepsze hotele w Polsce znajdziesz jak zawsze na Triverna.pl Zapraszamy!