Oznaczenia tras górskich – co mówią kolory szlaków w górach?

Znaki w górach informują Cię m.in. o tym, gdzie zaczyna się trasa, ile czasu zajmie oraz dokąd prowadzi. Kolory na drogach to zaś wskazówka na temat tego, czy dana ścieżka obejmuje charakterystyczne punkty widokowe, pełni funkcję łącznika lub też wyznacza najkrótsze możliwe dojście do wskazanego miejsca. Mitem natomiast jest przekonanie, że kolory szlaków górskich oznaczają poziom trudności oraz że któryś kolor jest najłatwiejszy. Poznaj oznaczenia tras górskich i poruszaj się bezpiecznie po górach!

Rodzaje szlaków w górach – jakie trasy występują w Polsce?

Liczne znaki w górach służą do czytelnego wyznaczania tras turystycznych. W Polsce możemy natknąć się na 5 rodzajów szlaków. Są one oznaczone przez PTTK, czyli Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, a każda droga ma swój własny symbol. Szacuje się, że wszystkie turystyczne trasy oznakowane przez PTTK rozciągają się na prawie 76 000 km¹!
Szlaki górskie dzielą się na: 

• piesze – o tej drodze informuje znak z trzema poziomymi paskami: dwa białe i inny kolor w środku,
• rowerowe – ich symbolem jest biały prostokąt z czarnym rowerem; pod rowerem jest umieszczony kolor danego szlaku,
• konne – są reprezentowane przez biały prostokąt z kropką na środku (ma ona ten sam kolor co dany szlak),
• narciarskie – oznakowanie tych szlaków turystycznych przybiera formę trzech poziomych, przylegających do siebie pasków: dwa pomarańczowe i inny kolor w środku,
• kajakowe – o spływach informują znaki z czarnym piktogramem kajakarza na białym tle oraz granatową ramką.

Oznaczenia pieszych szlaków górskich – jak rozumieć kolory?

Kolory szlaków górskich bywają mylnie utożsamiane z trudnością trasy. Tymczasem tak dzieje się wyłącznie w przypadku tras narciarskich. Barwy na drogach dla pieszych raczej informują o ich długości i atrakcyjności. Mogą więc np. podpowiadać, czy wędrówka wskazaną ścieżką będzie wieść przez główne atrakcje turystyczne lub czy dana trasa łączy się z inną. Kolory szlaków górskich to czerwony, niebieski, żółty, zielony i czarny. Co dokładnie oznaczają?

Czerwony

Czerwona trasa jest uznawana za najważniejszą w danym regionie. To właśnie ona jest najbogatsza w charakterystyczne krajobrazy, platformy widokowe i pozostałe atrakcje dla turystów. Jednocześnie często jest też dość długa i obejmuje wejścia na najwyższe szczyty okolicy. Warto pamiętać, że czerwony kolor trasy w żadnym razie nie oznacza jednak jej trudności. Zignorowanie takiej drogi ze względu na krążące mity to ryzyko pominięcia pięknych widoków i zdobycia górskich wierzchołków!

Niebieski

Niebieski kolor szlaku górskiego przeważnie informuje nas o tym, że jest to trasa dalekobieżna. Taką ścieżkę polecamy wszystkim miłośnikom wędrówek po górach! Droga może być długa na dziesiątki, a czasem i setki kilometrów (np. Niebieski Szlak Sudecki lub Szlak Karpacki). Tym kolorem są oznaczane też górskie szlaki transeuropejskie, biegnące przez kilka państw. 

Zielony

Planujesz urlop w górach i chcesz zobaczyć tylko charakterystyczne miejsca? Zielone oznaczenie pieszej trasy może być wyborem dla Ciebie! Tego typu ścieżki prowadzą do kluczowych atrakcji i obejmują drogi widokowe. Taka droga występuje np. w Tatrach i prowadzi od Zakopanego do szczytu Nosal. Zielona trasa może również służyć jako łącznik do innej ścieżki lub miejsca szczególnie atrakcyjnego przyrodniczo. 

Choć zielony kolor szlaku górskiego często oznacza krótką drogę, to w żadnym razie nie należy uznawać jej za najłatwiejszą! Wiele szlaków w tym kolorze (np. z Czarnego Stawu na Mięguszowiecką Przełęcz) ma trudne momenty, które wymagają dobrej kondycji i odporności na ekspozycję. Przed wyborem trasy warto zatem dowiedzieć się o niej nieco więcej i nie przesądzać o jej trudności na podstawie koloru szlaku górskiego. 

Żółty

Żółte trasy to zazwyczaj krótkie odcinki łącznikowe. Mają za zadanie połączyć szlak jednego koloru z drugim lub doprowadzić do ważnego punktu krajobrazowego i do atrakcji turystycznych.

Czarny

Mówiąc o tym, co oznaczają kolory szlaków, nie można zapomnieć o czarnym oznakowaniu, które jest owiane złą sławą. Wbrew pozorom nie jest to droga najtrudniejsza, a jedynie najkrótsza. Z tego względu może być też stroma, przez co bywa utożsamiana z trudną. Gwarantuje jednak najszybsze wejście na wybrane szczyty i optymalną drogę do ciekawych miejsc w rejonie. Co jeszcze oznacza ten kolor szlaku turystycznego? Często taka ścieżka służy za łącznik między jednym szlakiem a drugim. Mogą więc wybierać ją te osoby, którym zależy na szybkim wejściu i są gotowe na odcinki ze stromymi podejściami. 

Trasa zaplanowana?

Kolory szlaków na innych trasach – jakie mają znaczenie?

Piesze szlaki turystyczne w górach są oznaczone kolorami, które nie definiują ich trudności. Jakie jednak znaczenie mają barwy w oznaczeniach pozostałych tras? Są one kluczowe dla tras narciarskich. Wówczas rzeczywiście mówią one o stopniu skomplikowania danego zjazdu i są ważną informacją dla narciarzy. Na podstawie kolorów na szlaku narciarskim można dobrać odpowiednią trasę do swoich umiejętności. Stoki stosują podział na 4 kolory²:

• zielony – to zjazd łatwy, łagodny, idealny dla początkujących,
• niebieski – taka trasa może mieć maksymalnie 30% nachylenia, jest stosunkowo szeroka i nadaje się dla niedoświadczonych narciarzy,
• czerwony – oznacza trudny szlak, często dość wąski i z nachyleniem do maksymalnie 40%, polecany dla średnio zaawansowanych osób,
• czarny – kolor czarny na trasie narciarskiej oznacza bardzo trudny zjazd, niebezpieczny dla początkujących. Nachylenie może sięgać 53%, dlatego droga ta jest polecana tylko osobom z doświadczeniem.

Oznakowanie rowerowych i konnych szlaków górskich pokrywa się z kolorami tras pieszych. Co zaś w przypadku szlaków kajakowych? Nie stosuje się na nich oznaczeń z barwami – zamiast tego są wykorzystywane znaki ostrzegawcze i informacyjne. Przestrzegają one przed możliwym niebezpieczeństwem oraz podpowiadają, na ile malownicza jest dana trasa i jaką ma długość. 

Pozostałe oznaczenia w górach. Co mówią znaki na trasach turystycznych?

Oznaczenie tras w górach to nie tylko podział na kolory, ale również cała gama znaków. Na pieszych szlakach znajdują się przede wszystkim tabliczki z kierunkowskazami. Wskazują one, w którą stronę należy pójść, by odnaleźć popularne miejsce w tym obszarze (np. szczyt lub schronisko górskie). Podają także orientacyjny czas na przejście danej trasy. Jakie jeszcze oznaczenia szlaków górskich można spotkać w Polsce?

• znak początku oraz końca trasy – przedstawia go kropka w kolorze szlaku, którego dotyczy, otoczona białą obwódką,

• zmiana kierunku – symbolizuje ją kolorowa strzałka z białą obwódką, jej grot wyznacza nowy kierunek, a kolor jest tożsamy ze szlakiem, którym zmierzamy
  
• skręt – znak skrętu to linia w kolorze szlaku z białą obwódką, w graficzny sposób przedstawia, jak należy skręcić,
  
• biały wykrzyknik – umieszcza się go przed trudnymi momentami trasy lub miejscem, gdzie można łatwo pomylić drogę (np. wspinaczką lub ostrym skrętem),
  
• ścieżka spacerowa – znak ma formę kwadratu podzielonego na dwa trójkąty, z których prawy górny jest biały, a lewy dolny ma kolor trasy spacerowej. Tego typu szlaki górskie są zazwyczaj dość łatwe, mają mało przewyższeń i świetnie sprawdzają się jako urozmaicenie wyjazdu w góry z dziećmi,
  
• ścieżka dydaktyczna – symbolizuje ją biały kwadrat z kolorową przekątną. Wiedzie ona przez miejsca przepełnione historią, dlatego jest świetnym wyborem dla osób, które chcą zaczerpnąć nieco wiedzy podczas pieszej wędrówki.

Oznaczenia szlaków górskich i ich kolory – to warto zapamiętać!

Znajomość znaków w górach zwiększa komfort poruszania się po trasach. Pozwala też na przemierzanie szlaków, które wcześniej mogły być ignorowane przez błędne postrzeganie ich jako trudne. Należy zapamiętać, że rozważania na temat tego, jaki kolor szlaku jest najłatwiejszy, są zbędne. O stopniu skomplikowania trasy decyduje m.in. liczba stromych podejść, stopień pochylenia drogi czy konieczność przejścia po łańcuchach, nie zaś kolor szlaku. Jeśli więc masz ochotę na szybką wędrówkę po górach, czarna trasa może okazać się Twoim sprzymierzeńcem!

Podczas spaceru należy uważnie przyglądać się także innym oznaczeniom na górskim szlaku, takim jak m.in. początek drogi, jej koniec i zmiana kierunku. W trakcie przygotowań do wyjazdu w góry warto więc poznać i zrozumieć oznakowanie występujące w górach, by świadomie zaplanować trasę i zachować bezpieczeństwo na szlaku. 

1. https://www.pttk.pl/szlaki.html ↩︎
2. http://www.msw-pttk.org.pl/dokumenty/szlaki.html#narciarskie ↩︎